Als je je alleen voelt, of last hebt van eenzaamheid kan de oplossing soms ver weg lijken. En in onze toch best drukke en chaotische tijd, wordt het er mogelijk ook niet makkelijker op. Maar wist je dat Mindfulness en meditatie je kan helpen?
Het verschil tussen eenzaamheid en alleen zijn
Er is zeker een verschil tussen deze twee: Je kunt je eenzaam voelen als je alleen bent, maar ook als je in gezeldschap bent met anderen.
Daarnaast kun je alleen zijn maar je totaal niet eenzaam voelen.
Als je alleen bent zegt dat iets over het aantal mensen rondom jou. Het is een objectieve weergave van de werkelijkheid.
Eenzaamheid is een gevoel. Een gevoel van isolatie en gemis en is een subjectieve weergave van de werkelijkheid.
Er bestaan verschillende soorten eenzaamheid. Afhankelijk van het ervaren gemis wordt gesproken van emotionele of sociale eenzaamheid. De laatste jaren wordt ook veel gesproken over existentiële eenzaamheid. Meer informatie vind je op de webiste eenzaam.nl.
Alleen zijn - kun je dat?
Als jij alleen bent, voel je je dan op je gemak? Of leidt je jezelf constant af met dingen doen? Of zoek je contact met anderen om maar niet te voelen wat je voelt?
Dingen alleen doen, zoals een boek lezen, een hobby uitvoeren, een wandeling, kunnen je, als eerste, helpen je eigen gezeldschap meer te waarderen.
Mindfulness en meditatie hebben een positief effect op je gemoedtoestand en leren je onder andere beter om te gaan met je emoties. Daarbij kan het je ook helpen beter te voelen wat wel en niet bij je past, inclusief het soort mensen.
Eenzaamheid in je relatie
Je eenzaam voelen binnen je relatie is ook iets wat veel voorkomt. Dat kan zijn dat je je niet gezien of gehoord voelt en een hechte, intieme band mist met je partner. Je mist emotionele steun en hulp. Dit kan extra getriggerd worden omdat je zingeving mist, een dierbare hebt verloren, gezondheidsproblemen hebt of bijvoorbeeld omdat je ontslag hebt gekregen.
Eenzaam of sociaal geisoleerd?
Er wordt gesproken van een sociaal isolement wanneer je weinig of geen (betekenisvolle, ondersteunende) contacten hebt. Je mist dan persoonlijke relaties waar je op terug kunt vallen wanneer je steun nodig hebt. Het gaat dan om praktische, emotionele of gezelschapssteun.
Sociaal isolement is niet hetzelfde als eenzaamheid. Maar het kan wel samenvallen.
Sociaal isolement is een situatie; eenzaamheid is een gevoel.
Eenzaamheid in tijden van Corona
Tijdens de corona jaren zijn heel wat mensen veel meer alleen geweest, en voelden heel wat mensen, jong en oud, zich ook meer eenzaam.
Eenzaamheid is een probleem wat soms langzaam ontstaan is en helaas niet zomaar op te lossen, ook niet als je weer meer dingen kunt gaan doen en weer meer mensen kan zien. En eenzaamheid is niet alleen vervelend, onderzoek wijst uit dat het kan leiden tot mentale en fysieke klachten.
De tip; “zoek mensen op, ga erop uit, doe leuke dingen….dan voel je je niet meer eenzaam”, is een goed bedoeld advies maar niet gelijk dé oplossing. Tuurlijk kan dit enorm bijdragen je beter te voelen, vooral als je al maanden dan wel een jaar zo goed als niemand hebt gezien. Maar wat vooral werkt tegen eenzaamheid is het hebben van waardevolle sociale contacten.
Afhankelijk van de mate van eenzaamheid en hoelang je je al eenzaam voelt, kan proffesionele hulp je helpen, dit in combinatie dat je ook zelf actie onderneemt.
Wat kan meditatie voor je doen?
Meditatie kan soms als een vergrootglas werken en confronterend zijn. Door stil te zitten bemerk je meer wat er nu werkelijk in jou speelt.
De stilte kan soms ook angstaanjagend zijn. En misschien heb je echt geen zin om naast alleen te zijn ook nog eens stil te zitten.
Dat snap ik helemaal. Ik herken het ook. Maar bedenk dan, hoe bizar en bijzonder het eigenlijk is, dat iets simpels als gewoon stil zitten en je aandacht richten op het huidige moment, zoveel goeds voor je kan doen. Mentaal en fysiek.
Een paar effecten van meditatie:
- Vermindert stress
- Helpt je minder door je emoties geleid te worden
- Helpt bij angst
- Verbetert je humeur
- Geeft je meer mentale veerkracht
- Beter contact met jezelf
Onderliggende redenen van je eenzaamheid
Bij meditatie ga je niet gericht in op vragen als waarom, hoe en wat. Maar je krijgt inzicht in je eigen denken en voelen. Soms komen die inzichten redelijk snel, soms duurt het een tijdje. Deze inzichten geven antwoord op je vragen.
Het kan zijn dat je bijvoorbeeld bemerkt dat je gevoel van eenzaamheid eigenlijk komt door angst om verlaten te worden, of dat je het moeilijk vind om je open te stellen.
Door meer contact met jezelf te krijgen, leer je het gedeelte van jezelf kennen dat jou je alleen laat voelen, en dat je misschien ook onzeker maakt. Het kan zijn dat het helder wordt waar dat gevoel vandaan komt: misschien is dit gedeelte van jou er altijd al geweest, of sinds een bepaalde periode, of misschien was één van je ouders eenzaam
Al deze inzichten helpen je te voelen wat jij echt nodig hebt om, in dit geval, je gevoel van eenzaamheid te verminderen.
Acceptatie en niet oordelen
Twee belangrijke onderdelen van mindfulness en inzichtsmeditatie meditatie (vipassana) is accepteren wat er op het huidige moment is en het oefenen van niet oordelen. Dat is zowel naar jezelf toe als over anderen.
Er is geen goed of fout, er is alleen maar wat er is. Je observeert alleen.
Je voelt je eenzaam, verdrietig of verschikkelijk? Ok, dat is dan wat je voelt. Op dat moment. En weet dat dit gevoel over gaat. Alles is tijdelijk, ook dit gevoel.
Als je leert te accepteren wat er op dit moment is, kun je iets beter loslaten en vecht je er niet zo tegen.
En als je niet oordeelt heeft dit een enorm positief effect op je gemoedtoestand.
Dit alles geeft dan ook weer meer ruimte voor jou om meer te voelen wat jij echt nodig hebt, wat wel en niet bij je past. Dit betreft situaties en mensen.
Onderzoek meditatie tegen eenzaamheid
Er zijn al heel wat onderzoeken gedaan naar het effect van mindfulness en meditatie. Er is heel wat gemeten en bewezen in bijvoorbeeld hersenactiviteiten en waarden in bloed.
Bewezen is bijvoorbeeld dat bij mensen die mediteren de onstekingswaarden in het bloed lager zijn. Mensen met hoge waarden hebben meer kans op bijvoorbeeld hart-en vaatziekten. Een ander voorbeeld is een onderzoek onder hiv patienten. Bij stress functioneert hun immuunsusteem slechter en gaat de conditie snel achteruit. Mindfulness stopte dat proces.
Eenzaamheid is dus een gevoel en subjectief, waardoor je dit niet kunt meten. Een preciese verklaring hebben onderzoekers dan ook niet waarom de mensen (50+) die meededen aan een onderzoek, waarbij ze 8 weken lang elke dag half uur mediteerden, aangaven zich minder eenzaam te voelen. Een mogelijke verklaring kan zijn dat meditatie helpt om om te gaan met zorgen en angsten die eenzaamheid met zichmee kan brengen.
Mijn alleen zijn
Persoonlijk heeft mindfulness en inzichtsmeditatie mij door de jaren heen op vele fronten geholpen en ondersteund. Specifiek voor tijdens die eerste maanden van de corona tijd, waarin ik heel veel alleen ben geweest en ook wel momenten van eenzaamheid ervaren had. Ook heb ik best eens tranen gelaten zo zittend op mijn kussentje. En dat is ook ok. Misschien is mijn voordeel dat ik al alleen woon en vaak al alleen was en me daar over het algemeen goed bij voelde. En ook dat ik kleine menigte verkies boven drukte en grote groepen mensen. En door internet, voelen mensen die ver weg wonen, toch een stuk dichterbij. Ook zonder fysiek contact.
Samen mediteren en begeleiding bij eenzaamheid
Als je meditatie wilt (her)oppakken, kan het makkelijker zijn dit samen te doen, want net als bij bijvoorbeeld sporten, vraagt het best wat dicipline om het vol te blijven houden.
Spreek bijvoorbeeld met een vriend of vriendin af om elke dag 15 -30 minuten te mediteren. En probeer dit dan ook minimaal 8 weken lang te blijven doen. Er zijn ook heel wat apps en gratis online begeleidde meditaties die je kunnen helpen. Of misschien is er een meditatie centrum in je buurt waar je naar toe kunt gaan.
Wil je persoonlijke begeleiding bij meditatie, dan help ik je graag.
De begeleiding is op maat gemaakt en afgestemd op jouw behoeftes en wensen. Denk hierbij aan begeleidde meditaties, audio’s, opdrachten, achtergrondinformatie en gesprekken.
Als je ernstige gevoelens van eenzaamheid hebt, vraag dan om hulp van een deskundige. Of neem eerst contact op met je huisarts.
De website eenzaam.nl bieden ook een luisterlijn en andere hulplijnen aan.
Hallo, mijn naam is Jolinda, en ik werk als massage- en reikitherapeut, happiness coach en geef yoga en meditatie les.
Met mijn blogs hoop ik je te inspireren om positieve veranderingen in je leven aan te brengen. Meer vind je op mijn pagina Jolinda’s inspiratie en op gratis downloads en video’s
Niets missen en extra inspiratie ontvangen? Schrijf je dan in voor mijn nieuwsbrief.